Μία άγνωστη στον Έλληνα οδηγό συντομογραφία είναι η Λ.Ε.Α. Αν έχεις δίπλωμα και δεν ξέρεις τι είναι, τότε σκισ’ το και πήγαινε να ξαναδώσεις εξετάσεις.
Η Λ.Ε.Α. είναι η Λωρίδα Έκτακτης Ανάγκης. Είναι αυτή η μικρότερη λωρίδα που υπάρχει στις εθνικές οδούς. Ο λόγος που υπάρχει είναι για να προσφέρει πρόσβαση σε περιπολικά, ασθενοφόρα και πυροσβεστικά οχήματα, σε περίπτωση τροχαίου. Για αυτόν ακριβώς το λόγο, δεν πρέπει να χρησιμοποιείται ΠΟΤΕ από τα υπόλοιπα αυτοκίνητα (εκτός από την περίπτωση βλάβης, προφανώς).
Οδήγησα πρόσφατα στην εθνική οδό Κορίνθου-Πατρών, η οποία από τον Απρίλη θα είναι επιτέλους αυτοκινητόδρομος και όχι καρμανιόλα όπως μέχρι τώρα. Για ένα μεγάλο κομμάτι της, που είναι ακόμα υπό κατασκευή, χρησιμοποιείται μόνο μία λωρίδα ανά κατεύθυνση (και μία Λ.Ε.Α. εκατέρωθεν), ενώ τα δύο ρεύματα χωρίζονται με κώνους.
Περιττό να πω ότι υπήρχε σήμανση που απαγόρευε τις προσπεράσεις, ενώ όριζε ως ανώτατη ταχύτητα τα 60 χμ/ώρα. Παρόλο που όλοι παρανομούσαμε ήδη πηγαίνοντας με 80-100 (αν πήγαινες με 60, σε είχαν τρακάρει), βρέθηκαν από πίσω μου οι κλασικοί μαλάκες που ήθελαν να με προσπεράσουν. Κολλούσαν πίσω μου και μου αναβόσβηναν τα φώτα (ο ένας μάλιστα είχε για συνοδηγό ένα παιδί).
Για αρκετά χιλιόμετρα δεν τους άφηνα, και όχι επειδή το έπαιζα δύσκολος. Μια προσπέραση σε εκείνο το σημείο θα σήμαινε ότι δύο αυτοκίνητα με ταχύτητες 80+ χμ/ώρα θα στριμώχνονταν ανάμεσα σε κώνους αριστερά και τσιμεντένιο διάζωμα δεξιά, πέρα από το ότι ο δρόμος στένευε ακόμα περισσότερο σε διάφορα σημεία χωρίς προειδοποίηση.
Με τέτοιες ταχύτητες, ένα τροχαίο θα έκλεινε και τα δύο ρεύματα. Η ροή θα σταματούσε και θα σχηματίζονταν ουρές για χιλιόμετρα. Αν τα αυτοκίνητα, λόγω αυτών των παράνομων προσπεράσεων, καταλάμβαναν και τη Λ.Ε.Α., τα ασθενοφόρα δεν θα μπορούσαν να πλησιάσουν καν ή θα έκαναν πολύ περισσότερο χρόνο απ’ ότι αν οι Λ.Ε.Α. ήταν ανοιχτές.
Αναρωτιόμουν λοιπόν ενώ οδηγούσα: γιατί μιλάμε για τροχαία δυστυχήματα και όχι για δολοφονίες;
Σίγουρα, μέσα στα τροχαία υπάρχει ένα μικρό ποσοστό όπου δεν φέρουν ευθύνη οι οδηγοί, πχ μια ξαφνική βλάβη κλπ. Στα περισσότερα όμως, την ευθύνη έχουν αποκλειστικά οι οδηγοί, ακόμα και αν ο δρόμος είναι στενός, γλιστερός ή απότομος.
Είναι υποχρέωση του οδηγού να αξιολογεί την κατάσταση του δρόμου και να προσαρμόζει την οδήγησή του. Ο καλός οδηγός ακινητοποιεί έγκαιρα ένα αμάξι, ακόμα και αν πεταχτεί κάτι μπροστά του, γιατί πολύ απλά είχε προσαρμόσει την ταχύτητα του στην ορατότητα του δρόμου. Ο καλός οδηγός δεν πίνει όταν οδηγεί, δεν μιλάει στο κινητό, δεν τρέχει περισσότερο απ’ ότι πρέπει, προσέχει διπλά στη βροχή και στην ομίχλη, κάνει τακτικά σέρβις, αλλάζει τα φθαρμένα λάστιχα, ελέγχει τα φρένα κλπ. Η οδήγηση είναι τεράστια ευθύνη και κακώς που δεν μας το διδάσκουν αυτό στο σχολείο.
Αν, για παράδειγμα, ένας οδηγός προκαλέσει θανατηφόρο τροχαίο κάνοντας παράνομη προσπέραση ενώ γνώριζε (έπρεπε να γνωρίζει) ότι ήταν επίκινδυνη, μιλάμε για ξεκάθαρη απόπειρα ανθρωποκτονίας (ή για επίθεση καμικάζι αν σκοτωθεί και ο ίδιος) και όχι για δυστύχημα. Η τύχη δεν έχει καμία σχέση με τα ανθρώπινα λάθη.
Νομίζετε ότι υπερβάλλω;
Αν ένας χειρουργός κάνει λάθη σε μια εγχείριση με αποτέλεσμα το θάνατο του ασθενούς, θα μιλάμε για δυστύχημα ή για ιατρικό λάθος και άρα για ανθρωποκτονία εξ αμέλειας; Γιατί ο χειρουργός έχει μεγαλύτερη ευθύνη να κάνει σωστά την δουλειά του απ’ ότι ένας οδηγός;
Για να πάρουμε ένα πιο απλό παράδειγμα, ο τρόπος που οδηγούμε δεν είναι διαφορετικός από τον τρόπο που χειριζόμαστε ένα μαχαίρι μπροστά σε άλλους. Σκεφτείτε το λίγο. Όταν προσέχουμε, το χειρότερο που θα συμβεί είναι ένα μικροατύχημα, και αυτό κυρίως επάνω μας. Δεν υπάρχει περίπτωση να σκοτώσουμε κάποιον με μαχαίρι ενώ είμαστε προσεκτικοί. Αν πάρουμε όμως ένα μαχαίρι για να κόψουμε ψωμί και αυτό βρεθεί στο στομάχι κάποιου παρευρισκόμενου, τότε κάτι κάναμε λάθος.
Γιατί λοιπόν αν σκοτώσουμε κάποιον ενώ οδηγούμε, θεωρείται δυστύχημα και “κακιά στιγμή”; Μήπως είναι επειδή, κατά βάθος, ξέρουμε όλοι πως καθημερινά κάνουμε στο δρόμο πράγματα που δεν πρέπει και που θα μπορούσαν να κοστίσουν ανθρώπινες ζωές; Ξέρουμε όλοι πολύ καλά (αν δεν ξέρουμε, τόσο το χειρότερο) πότε είμαστε κακοί οδηγοί, όσο καλή και αν είναι η δικαιολογία που βρίσκουμε κάθε φορά:
Ε, είχα πιει λίγο παραπάνω, αλλά πού να άφηνα το αμάξι τόσο μακριά;
Ε, με πήγαινε καρότσα το φορτηγό, έπρεπε να το προσπεράσω.
Ε, κατοικημένη περιοχή, αλλά είναι βράδυ, δεν έχει κόσμο.
Ε, δε με βολεύει η ζώνη.
Ε, το κράνος μου χαλάει τα μαλλιά.
Ειδικά στην Ελλάδα, φουσκώνουμε από περηφάνια αν είμαστε κακοί οδηγοί και ξέρουμε όλοι κάποιον που μπορεί να οδηγήσει “καλύτερα” όταν είναι μεθυσμένος ή που κάνει σε δύο ώρες την διαδρομή που άλλος κάνει σε τρεις. Όπως ξέρουμε όλοι κάποιον που σκοτώθηκε επειδή δεν φορούσε κράνος ή ζώνη, τα οποία πάλι θεωρούνται “δυστυχήματα”, αλλά όχι αυτοκτονίες.
Μπορεί να με πείτε υπερβολικό και ναι, έχουν μια δόση υπερβολής αυτά που λέω, αλλά μόνο επειδή τα νούμερα μας δείχνουν πόσο εθελοτυφλούμε:
Το 2015, είχαμε σε ολόκληρη την Ευρώπη 164 νεκρούς και 403 τραυματίες από τρομοκρατικά χτυπήματα. Την ίδια χρονιά, και μόνο στην Ελλάδα, είχαμε από τροχαία 789 νεκρούς και 1.068 βαριά τραυματίες. Γιατί λοιπόν φοβόμαστε όλοι τα τρομοκρατικά χτυπήματα, αλλά δεν φοβάται κανείς όταν μπαίνει σε ένα αμάξι; Η πιθανότητα να πεθάνει κάποιος σε τροχαίο είναι 1 στις 8.000 ενώ σε τρομοκρατικό χτύπημα 1 σε 9.300.000. Και επειδή όλοι κράζουμε (καλώς) τους Αμερικάνους που σκοτώνονται μεταξύ τους λόγω της ελεύθερης οπλοκατοχής, η πιθανότητα να σκοτωθούν από όπλο είναι 1 στις 25.000, τρεις φορές μικρότερη δηλαδή.
Αν μπορούσα να σχεδιάσω μια καμπάνια οδικής ασφάλειας, θα άφηνα έξω τα κατεστραμμένα αυτοκίνητα, τα αίματα και τις ιστορίες των θυμάτων. Θα επέλεγα να δείξω αυτούς που τα προκάλεσαν, που περνούν την ζωή τους στη φυλακή. Θα ήθελα να ακούσω από αυτούς τι συμβουλές έχουν να δώσουν στους οδηγούς που μπαίνουν σε ένα αμάξι και δεν τους περνάει καν από το μυαλό ότι μπορεί σε λίγη ώρα να σκοτώσουν ένα παιδί ή μια οικογένεια.
