Συνέντευξη: “Το χειρότερο που μπορεί να μου συμβεί είναι να συνειδητοποιήσω ότι σπατάλησα την ζωή μου άδικα”

H συνέντευξη δημοσιεύθηκε στην ιστοσελίδα diabazoume.gr που ασχολείται με την κριτική βιβλίων:

Ο συγγραφέας Στέφανος Λίβος έδωσε μια αποκλειστική συνέντευξη για τους αναγνώστες του diabazoume.gr/ Μια συνέντευξη που θα μπορούσε να είναι ένα κεφάλαιο σε ένα μυθιστόρημα. Παρά το νεαρό της ηλικίας του, ο Στέφανος Λίβος απαντάει στις ερωτήσεις με βαθυστόχαστες απαντήσεις που φανερώνουν έναν άνθρωπο μορφωμένο και στοχαστικό.  Απολαύστε την…

Ποιο είναι το αγαπημένο σας ρητό;

«Όσο πιο ψηλά πετάς, τόσο πιο μικρό σε βλέπουν αυτοί που δεν μπορούν να πετάξουν», Φ. Νίτσε

Τι ήταν αυτό που σας ενέπνευσε ή σας έκανε να θέλετε να γράψετε το βιβλίο «Όσα χωράει μια στιγμή»;

Το «Όσα Χωράει Μια Στιγμή» είναι το βιβλίο που γράφει ο ήρωας του πρώτου μου διηγήματος.  Στα δεκάξι, όταν και ξεκίνησα να το γράφω, είχα θεωρήσει ότι θα ήταν ενδιαφέρον να παίξω ένα τέτοιο παιχνίδι, αλλά τελικά, η ιστορία απέκτησε δική της ζωή και έγινε αυθύπαρκτη.

Τι είναι αυτό που θέλετε να μείνει ή να σκεφτεί κάποιος που θα διαβάσει το βιβλίο σας, το οποίο ομολογουμένως έχει απρόβλεπτο τέλος;

Αυτός είναι ίσως ο λόγος για τον οποίο έγραψα το βιβλίο.  Δόμησα την ιστορία πάνω στη βάση της λογικής που αποκαλύπτεται στο τέλος, και γι’ αυτό δε θα μπορούσε να είναι διαφορετικό.  Το βιβλίο, νομίζω, λέει στους αναγνώστες αυτά που τους φωνάζει η ίδια η ζωή, αλλά δεν τα ακούνε.  Ότι, δηλαδή, πολλά μπορεί να αλλάξουν μέσα σε μια στιγμή, ότι όλα είναι πιθανά, ότι αυτά που συμβαίνουν μπορεί να έχουν κάποιο λόγο αλλά μπορεί και όχι…  Η ζωή είναι ένας χείμαρρος.  Τον καβαλάς και σε ταξιδεύει.  Έτσι είναι και το βιβλίο.

Γενικότερα, πως ξεκινήσατε να γράφετε;

Θυμάμαι ότι στο δημοτικό δίπλωνα σελίδες Α4 για να μοιάζουν με βιβλία και στο εσωτερικό τους έγραφα παραμύθια.  Αργότερα, άρχισα να γράφω ιστορίες, παιδικές και φαντασίας, μέχρι που στα 15 μου ερωτεύθηκα.  Ήταν τότε που άλλαξαν όλα.  Άρχισα να γράφω με μυαλό, καρδιά και ψυχή, και δεν σταμάτησα ποτέ.  Τελικά ο έρωτας έμεινε ανεκπλήρωτος, αλλά εγώ είχα ήδη κερδίσει πολύ περισσότερα.

Από τα βιβλία που έχετε γράψει, ποιο είναι αυτό που το αγαπάτε περισσότερο ή αυτό που αντλήσατε μεγαλύτερη απόλαυση γράφοντας το;

Νομίζω ότι απολαμβάνω περισσότερο αυτό που γράφω τώρα, ένα ιστορικό μυθιστόρημα με τίτλο «Το Μυστικό του Λεβάντε».  Το γεγονός ότι διαδραματίζεται στο νησί όπου μεγάλωσα, την Ζάκυνθο, στα χρόνια του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου, με εξιτάρει γιατί καλούμαι να συνδυάσω και ανασυνθέσω μνήμες, αφηγήσεις, φανταστικές εικόνες και πληροφορίες από μια επίπονη ιστορική έρευνα.

Αν ξαναγυρίζατε το χρόνο πίσω ποιο επάγγελμα θα διαλέγατε;

Σίγουρα κάτι σχετικό με τη θάλασσα.  Ίσως δάσκαλος ιστιοπλοΐας.

Ποια είναι η πρώτη σκέψη που κάνετε το πρωί;

Είναι η εικόνα ενός δύτη μέσα στη βάρκα του, την ώρα που ετοιμάζεται να βουτήξει.  Φοράει τη στολή, τη μάσκα, προσαρμόζει τον αναπνευστήρα και βουτάει.  Δεν ξέρει τι βυθό θα βρει, αλλά πέφτει στο νερό και αρχίζει την κατάδυση.  Ο δύτης είμαι εγώ, και ο βυθός είναι η καινούρια μέρα.

Το βράδυ με ποιες σκέψεις κοιμόσαστε;

Κοιμάμαι αγκαλιά με τη σκέψη ότι η επόμενη μέρα μπορεί να φέρει αυτό που δεν έφεραν τα προηγούμενα χρόνια.

Τι αγαπάτε στους ανθρώπους;

Τις αντιθέσεις τους.  Όταν διαψεύδουν τον ίδιο τους τον εαυτό, όταν ο χοντρόπετσος κλαίει, ο τσιγκούνης χαρίζει, ο ερωτευμένος προδίδει, ο ελεύθερος σκλαβώνεται… Έτσι γεννιούνται οι ιστορίες, όταν κάποιος δεν κάνει αυτό που περιμένεις.

Τι δεν συγχωρείτε στους άλλους;

Τη μιζέρια.  Τον αρνητισμό, το μηδενισμό.  Όχι την απαισιοδοξία.  Η απαισιοδοξία έχει μια αξιοπρέπεια.  Είναι μια αισιοδοξία μετά πείρας, όπως λέει και ένα ρητό.  Η μιζέρια όμως είναι το όγδοο θανάσιμο αμάρτημα.  Δεν σ’ αφήνει να χαρείς την ζωή.  Έρχεται η χαρά και δεν μπορείς να την απολαύσεις, γιατί σκέφτεσαι ότι δε θα κρατήσει για πολύ.  Ψάχνεις αγωνιωδώς να βρεις κάτι αρνητικό, και όταν τα καταφέρεις, χαίρεσαι και από πάνω που είχες δίκιο.  Το μόνο όνειρο του μίζερου είναι, όταν πεθάνει, να αναστηθεί για να έρθει να σου πει «είδες; Στα ‘λεγα εγώ, τίποτα δεν αξίζει. Κι εδώ που είμαι, χάλια…»

Τι σημαίνει για εσάς ευτυχία;

Να μην ζητάς τίποτα.  Να νιώθεις ότι τα ‘χεις όλα, κι ας μην έχεις τίποτα.  Είναι δύσκολο στην εποχή που ζούμε, που συνεχώς μας επιβάλλονται τεχνητές ανάγκες, αλλά αν καταφέρεις να απομακρυνθείς από όλα αυτά και να κοιτάξεις μέσα σου, τότε θα δεις ότι αρκούν μόνο δύο τρία πράγματα για να αγγίξεις την ευτυχία.

Ποιο είναι κατά την άποψη σας το χειρότερο που μπορεί να συμβεί σε έναν άνθρωπο.

Να ξυπνήσει μια μέρα και να συνειδητοποιήσει ότι σπατάλησε τη ζωή του άδικα, ότι είναι δυστυχισμένος, αλλά δεν έχει και χρόνο να διορθώσει τα πράγματα.  Αν το αισθανθείς αυτό σημαίνει ότι έχεις ήδη πεθάνει, αλλά παράλληλα είσαι αναγκασμένος να περιφέρεις το σαρκίο σου και να υποκρίνεσαι ότι είναι γεμάτο ζωή… Τι χειρότερο;

Τι χρειάζονται οι σημερινοί άνθρωποι για να είναι ευτυχισμένοι;

Να αναζητούν και να εκτιμούν την ομορφιά στις στιγμές, στα μικρά πράγματα.  Στην αφελή ερώτηση ενός παιδιού, σ’ ένα βιαστικό φιλί, μια ιστορία της γιαγιάς, έναν ζεστό καφέ, ένα ωραίο αστείο στην παρέα, ένα δροσερό αεράκι στο κατακαλόκαιρο, σ’ έναν οργασμό… Υπάρχει μεγαλύτερη κορύφωση στον έρωτα από τον οργασμό, που σμίγει σώμα και πνεύμα;  Έτσι πρέπει να αντιληφθούμε και την καθημερινότητά μας, σαν να κάνουμε έρωτα με την ίδια μας την ζωή.

Πότε γελάσατε τελευταία και με τι;

Γελάω πάντα με τις δηλώσεις ανθρώπων που παίρνουν πολύ σοβαρά τον εαυτό τους και το έργο τους.  Και ευτυχώς, είχαμε αρκετές τον τελευταίο καιρό…

Πως περνάτε τον ελεύθερο σας χρόνο;

Είτε κάνοντας κάτι πάρα πολύ δημιουργικό είτε αποχαυνωμένος μπροστά σε μια οθόνη.  Νομίζω ότι χρειάζονται και τα δύο, αλλά προφανώς, όχι σε ίσες αναλογίες.

Πείτε μας 3-5 βιβλία που επηρέασαν τη διαμόρφωση της προσωπικότητας σας και την πορεία του βίου σας.

1) Όλα τα παιδικά βιβλία της Ένιντ Μπλάιτον,

2) «Ο θησαυρός της Βαγίας» της Ζωρζ Σαρή

3) «Εκατό χρόνια μοναξιά» του Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες

4) «Άκου, ανθρωπάκο» του Βίλχελμ Ράιχ

5) «Ο αλχημιστής» του Πάολο Κοέλιο – με το να απορρίψω αυτό που πρέσβευε.

Πείτε μας 3-5 βιβλία που προτείνετε ανεπιφύλακτα σε γονείς να διαβάσουν τα παιδιά τους ή στα παιδιά τους.

Όλα τα βιβλία της Ζωρζ Σαρή και της Ένιντ Μπλάιτον, και τα κόμικς του Αρκά.  Άκρως εκπαιδευτικά για όποιο παιδί θέλει να αναπτύξει κριτική σκέψη.

3-5 βιβλία που έχουν τις περισσότερες σημειώσεις και υπογραμμίσεις.

Ίσως από σεβασμό, δεν σημειώνω ποτέ πάνω σε λογοτεχνικά βιβλία.  Γι’ αυτό, σημειώσεις και υπογραμμίσεις κοσμούν αποκλειστικά και μόνο βιβλία Ψυχολογίας και βιβλία για το Γούντι Άλλεν, πάνω στον οποίο έκανα τη διπλωματική του μεταπτυχιακού μου.

3-5 βιβλία που ξεκινήσατε αλλά δεν καταφέρατε ποτέ να τα τελειώσετε.

Είναι μόνο ένα, και δυστυχώς είναι του αγαπημένου μου Καρκαβίτσα, «Ο αρχαιολόγος».  Ίσως η σκαπάνη του δεν ήταν αρκετά αιχμηρή για το δικό μου χώμα.

Το βιβλίο που έχετε σε περισσότερες από μια εκδόσεις.

Το Μονόγραμμα του Ελύτη και τα «Λόγια της πλώρης» του Α. Καρκαβίτσα.

Το βιβλίο που θα θέλατε να έχετε γράψει εσείς.

«Εκατό χρόνια μοναξιά».  Νομίζω μετά από αυτό θα σταματούσα να γράφω.

Το βιβλίο που διαβάζετε αυτές τις μέρες.

Αυτές τις μέρες, καθότι συνεχίζω την έρευνα για το επόμενο μυθιστόρημα, διαβάζω διάφορα βιβλία σχετικά με το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο στην Ζάκυνθο.